İzmir’de kaç bina deprem riskinde?

İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentin afetlerden etkilenmemesi için deprem araştırmaları ve risk azaltma projelerini sürdürüyor. 30 Ekim 2020 depreminin etkilediği Bornova’da zeminden alınan numuneler, Türkiye’de ilk kez İzmir’de kurulan Egeşehir Laboratuvarı’nda incelendi. Yaklaşık 30 bin deney yapıldı. Veriler, uzmanlar tarafından değerlendirildikten sonra Bornova’da hangi zeminlerin riskli olduğu ortaya konulacak.

İZMİR (İGFA) – İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kentin olası afetlerden en az hasarla etkilenmesi ve güvenli yapılaşmaya uygun alanların belirlenmesi için başlattığı deprem araştırmaları ve risk azaltma projeleri sürüyor. Yapı envanteri, zemin çalışmaları, kara ve denizde başlatılan depremsellik araştırması olmak üzere üç ayrı başlık altında çalışma sürdüren Büyükşehir Belediyesi Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanlığı, sahadan topladığı numuneleri de detaylı analiz ediyor.  Egeşehir AŞ bünyesinde hizmet veren, TSE tarafından “Deney Laboratuvarı Onay Belgesi”ne sahip Çiğli’deki Egeşehir Laboratuvarı’nda beton, kaya ve zemin incelemelerinde ihtiyaç duyulan 50 ayrı deney ve test yapılabiliyor. Zemin araştırmasının ilk başlatıldığı ilçe Bornova’dan sondaj yapılarak alınan numuneler de Egeşehir Laboratuvarı’nda incelendi. Laboratuvarda bugüne kadar zemin ve kaya mekaniğini kapsayan yaklaşık 30 bin deney yapıldı. Bu veriler, uzmanlar tarafından değerlendirildikten sonra Bornova bölgesinin jeolojik yapısı ortaya çıkacak ve hangi zeminlerin riskli olduğu saptanacak.  Ayrıca bu sonuçlar, yeni yapılacak yapıların tasarım parametreleri için de rehber niteliğinde olacak.  

Uluslararası standartlarda çalışma yürütülüyor
Egeşehir Laboratuvarı Müdür Yardımcısı Gökçe Nazlı Kalbaz, sahadan gelen zemin ve kaya numunelerinin analizlerini yaptıklarını söyledi. Çalışmaların uluslararası standartlarda sürdürüldüğünü ifade eden Gökçe Nazlı Kalbaz, “Sahadan sondaj aracılığı ile belirli derinliklerden elde edilen numunelerin önce tanımlaması yapılıyor. Nasıl bir malzeme ile çalıştığımızı belirliyoruz. Daha sonra malzemelere uygun mühendislik deneylerini gerçekleştiriyoruz. Bornova bölgesinin zemin yapısı gelen numuneler doğrultusunda incelendi. Zemin ve kaya mekaniği kapsamında yaklaşık 30 bin deney yapıldı” dedi. 

Zemin davranışları için öngörüde bulunulacak
Burada elde edilecek verilerin, bölgenin olası bir depremden nasıl etkileneceğine dair öngörüde bulunulmasını sağlayacağını anlatan Kalbaz, “Deprem anında bölge zemininin davranış şekline dair fikir sahibi olunacak. Aylık yaklaşık 10 bin deney yapılıyor. Yapılan çalışmalar bölgenin yerleşime uygunluk durumunu da ortaya koyacak” diye konuştu. 

Zeminin sınıflandırılması için deneyler yapılıyor
Yapı Beton Zemin Malzeme Deneyleri Teknik Elemanı Burak Tintin de kum, kil ve çakıl zeminleri sınıflandırmak için kullandıkları bilimsel çalışmaları anlattı. Burak Tintin, “Sondaj çalışmaları sonucu kuyulardan alınan numuneler üzerinde fiziksel ve mekanik deneyler yapılıyor. Bu deneyler zemini sınıflandırmamızı sağlıyor” dedi. 
Yapı Beton Zemin Malzeme Deneyleri Teknik Elemanı Melisa Tavsi de likit limit deneyi sayesinde zeminin su geçirgenliğini ve sıvılaşma riskini analiz ettiklerini belirtti. 

Türkiye’de ilk kez İzmir’de yapılıyor
Egeşehir Laboratuvarı’nda Türkiye’de ilk ve tek olarak rezonant kolon, bender element deneyleri yapılıyor. Mühendislik olarak ise konsolidasyon, zeminde tek ve üç eksenli basınç dayanımı, kesme kutusu, kayada makaslama deneyi, kayada üç eksenli basınç dayanımı yapılıyor. Zemin (fiziksel) deneyler ise su içeriği, kıvam limitleri, elek ve hidrometre analizi ile özgül ağırlıktan oluşuyor.