Bir gecede ortaya çıkan ‘şeytan kınası’ gerçeği! ‘Ayırt edilmesi hayati öneme sahip’

Sabah uyandıklarında elinde ya da ayağında kahverengi lekelerle karşılaşanların son zamanlarda sosyal medyada yaptığı paylaşımlar oldukça dikkat çekiyor. Kimi yaşadığı şeyi uyurken şeytanlar tarafından düğüne götürülüp kına yakılmasına bağlıyor kimi de ruh bedenden bir süre ayrıldığı için olduğuna inanıyor. Tıp dünyasının bu hurafelere verdiği yanıt ise çok açık ve net.

Çoğunlukla sabah uyanınca ellerde, ayaklarda görülen kahverengi, turuncu lekeler halk arasında ‘şeytan kınası’ olarak adlandırılıyor. Hatta bu olay bazı yörelerde ‘melek kınası’ olarak bilinse de yaşananlar daha çok şeytana atfediliyor. Söylenenler arasında ruhun bir süre bedenden ayrılması sonucu bu lekelerin ortaya çıktığı iddiası bile yer alıyor. Sosyal medyada da bu konuda paylaşım yapan pek çok kişi endişesini dile getirerek hurafeleri sıralasa da uzmanlara göre aslında bunun bir açıklaması var. Üstelik kına rengi lekeler herkeste görülebilecek türden bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkabiliyor: ‘Tinea Nigra’ denilen, genellikle vücutta değil, ellerde ve ayaklarda karşılaşılan mantar türü.

NEDEN ÇOĞU KİŞİ SABAH FARK EDİYOR?

Tinea Nigra’nın daha çok tropikal bölgelerde bulunan bir mantar türü olduğuna değinen Dermatoloji Uzmanı Dr. Nazan Taşlıdere, “Bulaşması için direkt toprakla temas edilmesi gerekmiyor. Bazen nemli bir tahta parçasından ya da bulunduğu yüzeyle temastan bile bulaşabiliyor” bilgisini paylaştı. Bulaştıktan 2 ila 7 hafta sonra ellerde ve ayaklarda renk değişimiyle karşılaşıldığına dikkat çeken Taşlıdere, “Siz bu mantarı öncesinden vücudunuza alıyorsunuz ama hastalık yapması ve renk değişikliği zaman alan bir süreç. O yüzden de gündüz farkına bile varmıyoruz. Çoğu insan sabah ellerini yıkarken fark ediyor. Kaşıntı, yanma olmadığı için genelde öncesinde de anlaşılmıyor” dedi.

Teşhis için hastanın derisinden kazıntı yöntemiyle örnek alıp incelediklerini dile getiren Uzm. Dr. Nazan Taşlıdere, “Onu da mikroskop altında inceliyoruz. Bazı işaretleri gördüğümüzde mantar enfeksiyonu diyebiliyoruz. Onun dışında kültür testi de yapılabilir. Kültürde 1 hafta ya da 10 gün içerisinde siyah renkli bir küf üremesi oluyor. Böylece tanı kesinleştirilmiş oluyor” deyip ekledi:

“Bazen halk arasında ‘şeytan kınası’ diye bilinen bu mantarı, tatuajlarla da karışabiliyor. Yani yeni aldığınız bir kıyafetin üzerinde ya da çarşafınızın üzerindeki bir boya maddesi temasla elinizi boyayıp yine bunun gibi kahverengi renk değişikliğine neden olabiliyor. Tatuajlar kahverengi oldukları gibi daha çok turuncumsu, kırmızımsı olabiliyor ve Tinea Nigra’dan yüzde yüz olmasa da bu şekilde ayırt edilebiliyor. Bu rahatsız mantar kremiyle 2-3 haftada tedavi edilebilir. Bazen mantarın yapısı çok kalın olabiliyor. O zaman da bir miktar kazıma işlemi yaparak tedavi ediyoruz.”

KORUNMAK İÇİN BUNLARA DİKKAT!

Bu mantar hastalığının bağışıklık sistemi zayıf olanlarda daha yaygın görüldüğünün altını çizen Taşlıdere, “Daha yaygın görülebilse de direkt bir ilişkisinin olduğunu söylemek doğru olmaz. Bütün mantarlar doğrudan temasla herkese bulaşabilir. Lezyona temasla ya da kişinin ayağından nemli ortama bulaşıp oradan da başkalarına geçebilir” ifadelerini kullandı.

Tinea Nigra’dan korunmak için tavsiyelerde de bulunan Dermatoloji Uzmanı Dr. Nazan Taşlıdere, “Özellikle tropikal iklimlerdeysek temasa dikkat etmek lazım. Nemli yüzeylere, toprağa direkt ve uzun süre doğrudan temas etmemekte yarar var. Bir de bu mantar, tuzlu suları çok seviyor. Tropikal bölgelerdeki kumsallarda bulaşma riski daha yüksek” açıklamasını yaptı.

‘AYIRT EDİLMESİ HAYATİ ÖNEME SAHİP’

Özellikle sıcak ve nemli ortamlarda, el-ayak terlemesi olan kişilerde daha kolay oluşabileceğini ve toprakla uğraşanlarda diğerlerine oranla daha sık görüldüğünü dile getiren Dermatoloji Uzmanı Dr. Semra Akıntürk de, “Fayohipomikoz koyu renkli mantarların sebep olduğu fırsatçı enfeksiyonların genel adıdır. Tinea Nigra ise kelime anlamıyla siyah mantar enfeksiyonudur. Derideki sıyrık, yara ya da travma bölgelerinden giriş yaparak elde ayakta ya da vücutta kahverengi lekeler oluşturur” dedi.

Bulaşmanın genellikle mantarla direkt temasla ortaya çıktığını yineleyen Uzm. Dr. Semra Akıntürk, bu durumun diğer hastalıklardan ayırt edilmesinin de hayati öneme sahip olduğunu belirterek şunları söyledi:

“Avuç içi, ayak tabanı ya da vücutta görülen siyah-kahverengi lekeler fark edilince, diğer dermatolojik hastalıklardan ayırt edilmesi gerekir. Tinea Nigra zararsız bir enfeksiyondur. Ancak karışabildiği diğer hastalıklardan ayırt edilmezse cilt kanseri, benler, sistemik hastalıklar ve bulaşıcı diğer hastalıkların tanı ile tedavisi gecikebilir. Bundan dolayı oluşan lekeler için mutlaka bir dermatoloğa başvurun.”

Kaynak: Milliyet/ Gonca Kocabaş