Hardaliye, günümüzde bir çok kişi tarafından adı bile duyulmayan bir içecek. Olgunlaşmış üzümden elde edilen bu içeceğin bu topaklarda çok köklü bir tarihi bulunmakta. Günümüzde sofralarımı işgal eden gazlı içeceklere bir alternatif olabilecek hardaliye, insan sağlığı için de oldukça faydalı bir ürün. Mustafa Kemal Atatürk bir ziyareti sırasında tadına baktığı hardaliye ile ilgili olarak “Bunu milli bir içecek haline getiriniz” dediği anlatılıyor.
Peki bu sağlığa oldukça yararlı ve köklü bir tarihe sahip olan hardaliye nedir, faydaları nelerdir? Hardaliye nasıl yapılır, ne kadar tüketilir? İşte hardaliye ile ilgili bütün ayrıntılar…
HARDALİYE NEDİR, HARDALİYE’NİN FAYDALARI NELERDİR?
Hardaliye, Kırklareli ve çevresinde olgunlaşmış yaş üzümden yapılan alkolsüz bir içecek türüdür. Kırklareli Hardaliyesi Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Yapımında papazkarası cinsi olgunlaşmış yaş üzüm, vişne ve ayva yaprağı, kırılmış siyah hardal tohum kullanılır. Fermente bir içecektir ancak içerisine konulan hardal tohumları alkol oluşumunu engeller; bu şekilde mayalanmadan alkolsüz bir üzüm içkisi olarak tüketilebilir.
Mustafa Kemal Atatürk, 20 Aralık 1930 tarihinde Kırklareli’ni ziyaretinde, hardaliyeyi tadarak bu içeceğin millî bir üretim hâline getirilmesini öğütlemiştir. 2010 yılında bir grup müteşebbisin Kırklareli Kızılcıkdere Organize Sanayi Sitesinde bir hardaliye fabrikası kurması ile geleneksel üretimden seri üretime geçilmiştir.
HARDALİYE’NİN FAYDALARI NELERDİR?
Köklü bir geçmişe sahip olan alkolsüz üzüm içeceği olan hardaliye tadının güzel olmasının yanında bir çok faydası bulunmaktadır. Hardaliye’nin başlıca faydaları;
- – Yaşlanmayı geciktirici etkisi vardır,
- – Kansere karşı koruma sağlar,
- – Vücudun mineral dengesini korumaya yardımcıdır,
- – Kolesterol ve tansiyon düşürmeye yardımcı olur,
- – Kalp-damar hastalıklarına karşı koruyucu bir etki sağlar.
HARDALİYE NASIL YAPILIR?
Bağ bozumunun başladığı Ekim, Kasım aylarında yeterli olgunluğa ulaşmış Papazkarası, Pamit, Cardinal, Alphonse, Cabarnet, Merlot, Cinsaut, Şiraz ve Öküzgözü cinsi üzümlerinden üretiliyor.
Öncelikle üzümler toplanıp yıkanıyor ve salkımlarından ayrılıyor. Güzelce eziliyor. Ezildikten sonra meşe ağacından yapılmış, alt kısımda 10 cm yükseklikte musluğu olan fıçılara bir kat ezilmiş üzüm, bir kat ezilmiş siyah hardal tohumu ve benzoik asit olacak şekilde ekleniyor. ( Siyah hardal tohumu karışıma aroma veriyor ve ürünü muhafaza ederek şaraplaşmamasını sağlıyor. ) Biraz kabarma payı bırakılarak fıçı dolduruluyor ve üst kısmı hafif açık bırakılıyor.
Fermantasyon başlangıcından sonra 1 gün arayla üzüm suyu, musluktan alınıp üst taraftan tekrar fıçıya dökülüyor. Oda sıcaklığında 7 ile 10 gün arasında bekletilerek fermantasyonu tamamlanıyor.
Bu sürenin sonunda taze olarak tüketilebildiği gibi soğuk bir yerde güzel muhafaza edilirse 3 yıla kadar saklanıp tüketilebiliyor.
ATATÜRK VE HARDALİYE: BUNU MİLLİ İÇECEK YAPIN
Mustafa Kemal Atatürk, 20 Aralık 1930 günü Kırklareli’ni ziyarete gidiyor. O dönem dünyanın yaşadığı 1929 ekonomik buhranının etkileri devam ediyor. Ama Türkiye Cumhuriyeti dimdik ayakta ve daha sadece yedi yaşında…Tüm gün memleket meseleleriyle ilgileniyor ve akşam trende kalmayı tercih ediyor.
Sofrasını, Lüleburgaz’dan usta Emin Efendi hazırlıyor. Akşam yemeği için, alabalık, köfte ve hardaliyeyi ikram ediyor.
Hardaliye Atatürk’ün iştahını açıyor. Normalde akşam yemeklerinde 4 köfte yerken bu sefer 8 köfte yiyor. Kendine özgü hoş bir tat ve kokusu olan içeceği çok beğeniyor.
Mustafa Kemal Atatürk hardaliyeden bir yudum alıyor, ardından yudumları arka arkaya geliyor ve “Tadı nefis!” “Bunu milli bir içecek haline getiriniz…” diyor.
Ve o günden beri hardaliye tescili bir içecek haline geliyor.
HARDALİYE NE KADAR TÜKETİLMELİ?
Hardaliye isimli ürünün günlük olarak 2 su bardağı kadar tüketilmesi tavsiye edilir. Uzmanlar bu ürünün kararında tüketilmesi gerektiğini söylemektedirler. Bunun için aşırıya kaçmadan zevke hardaliye tüketebilirsiniz. Bunun yanında hamile olan veya çeşitli sağlık sorunu bulunan kişiler iki su bardağı yerine bir su bardağı hardaliye tüketebilir.